کوکسا و لیوان چوبی | چوب مناسب برای ساخت کوکسا

کوکسا چیست

چوب لیوان کوکسا از درخت توس است .این لیوان ها هنر دست های با مهارت مردم بومی سامی است . کوکسا نامی فنلاندی است و میتوان آن را گوکسی (سامی) یا کاسا (سوئدی) نیز نامید.

تاریخچه ی کوکسا

در ابتدا کوکسا در مناطق قطبی به عنوان یک فنجان نوشیدنی شخصی استفاده میشد به همین دلیل با دوام ساخته میشد.این هنر به دلیل مواد مورد استفاده به دو دسته تقسیم میشوند،همه ی آنها طبیعی هستند و با شیوه زندگی عشایری مرتبط هستند.

لیوان چوبی کوکسا

لیوان کوکسا از چوب درخت توس ساخته شده و از آنجایی که چوب توس میتواند تفاوت های دمایی زیادی را تحمل کند به همین دلیل ریختن آب جوش در حالی که دمای هوا زیر -15 درجه سانتی گراد است مشکلی ندارد.از طرفی دیگر وقتی لیوان چوبی کوکسا روی زمین بیفتد ترک نمیخورد و بسیار با دوام است.

کاربرد های لیوان چوبی کوکسا ؟

کوکسا همراهی عالی برای طبیعت گردی و کمپینگ است و نوشیدن چای را در این فنجان بسیار لذت بخش میکند.در نظر داشته باشید که فنجان بعد از چند سال با طعم مایع سازگار میشود و استفاده از آن فقط برای قهوه یا چای توصیه میشود اما نه برای هر دو.

انواع کوکسا و ماگ چوبی

کوکسا در طرح ها و جنس های مختلفی تولید و عرضه میشود که بخشی از پر کاربرد ترین مدل های آن به شرح زیر است:

کوکسای بند انگشتی

عمق این کوکسا برابر با دو بند انگشت است و بیشتر کاربرد فانتزی و دکوری دارد.این مدل طرفداران زیادی در ایران دارد و از آنجایی که کاربرد دکوری دارد میتوان از هر چوبی برای ساخت آن استفاده کرد.

کوکسای گوکسی

این نوع بهترین و پر کاربرد ترین کوکسا در دنیاست زیرا علاوه بر داشتن سایز مناسب هم برای نوشیدنی های گرم و سرد و هم برای سرو سوپ میتوان از آن استفاده کرد.

کوکسای اسماگ

این نوع از قدیمی ترین انواع کوکساست و در ساخت آن هیچ اصول خاصی رعایت نشده است.کوکسای اسماگ مانند کاسه بزرگ بوده و دسته ای بلند دارد و میتوان هر نوع غذایی را در آن سرو کرد اما در نظر داشته باشید که باید از چوب توس ساخته شود تا بو نگیرد و خراب نشود.

کوکسا ماگ

این کوکسا در صده های گذشته توسط وایکینگ ها برای مصرف آبجو و شراب استفاده میشد.این کوکسا استوانه ای شکل و دارای دسته است.

بهترین چوب برای ساخت کوکسا

اگر میخواهید خودتان لیوان چوبی بسازید توصیه میشود که لیوان کوکسا را از درخت توس بسازید.اما اگر پیدا نکردید و به چوب توس دسترسی نداشتید میتوانید از هر چوب سخت دیگری مثل چوب گردو برای ساخت لیوان کوکسا استفاده کنید.

ساخت کوکسا و لیوان چوبی

• یک کنده چوب تازه بردارید و آن را از وسط توسط تبر نصف کنید.
• روی یک نیمه از چوب دور جسمی گرد و یا یک لیوان را خط بکشید.
• در ابتدا یک طرف دایره و سپس زیر آن را حکاکی کنید تا نصف شکل فنجان شود.
• شروع به شکل دادن به ظرف از طرف دیگر چوب بکنید.
• سپس شکل نیم رخ دسته ی لیوان را به دلخواه طراحی کنید.
• اگر از طراحی فنجان راضی بودید شروع به حکاکی کردن کنید.
• شکل فنجان را کامل کرده و قسمت های ناهموار را صاف کنید.
• بعد از تمام شدن کار حکاکی فنجان را به مدت دو هفته در یک کیسه در باز بگذارید تا چوب خشک شود.
• بعد از خشک شدن لیوان آن را سنباده بزنید.
• در مرحله آخر از روغن به عنوان پوشش ظرف چوبی خود استفاده کنید.

ابزار ساخت کوکسا

در ابتدا با استفاده از تبر و اره دستی کوچک کارهای خشن و کنده کاری های اولیه را انجام میدهیم.سپس برای کار های دقیق تر و ظریفتر به یک چاقوی حکاکی یا قاشق حکاکی نیاز داریم.در حالت ایده ال برای ساخت کوکسا میتوانیم از چاقوی قلاب دار یا تیغه کج استفاده کنیم اما خیلی ضروری نیست.بعد از تهیه ابزار باید چوب مناسب را آماده کنیم.

روغن مخصوص برای لیوان چوبی و انواع کوکسا

اگر به طور منظم از کوکسا استفاده میکنید یک بار در هفته یا چند بار در ماه ظرف خود را روغن کاری کنید.برای اینکار باید از روغن خوراکی استفاده کنید و در نظر بگیرید که بدون بو باشد در غیر این صورت با موادی که داخل کوکسا سرو میکنید ترکیب می شود و طعم نوشیدنی شما را عوض میکند. به این منظور شما می توانید ازهاردواکس مخصوص کوکسا استفاده کنید که ضمن بهداشتی بودن ,  با جذب کامل به چوب به شما امکان سرو نوشیدنی های گرم را داخل کوکسامی دهد .

چرا باید لیوان چوبی را روغن کاری کنیم ؟

اگر بخواهید لیوان چوبی شما برای سالها دوام داشته باشد و آن را تمیز نگه دارید باید حتما از روغن مخصوص پوشش ظروف چوبی استفاده کنید.این روغن به جلوگیری از جذب مایعات بیش از حد کمک میکند و باعث درخشان شدن لیوان میشود.از طرفی دیگر اینکار از ترک خوردن یا ایجاد شکاف در آن جلوگیری میکند.

نحوه رنگ کردن کوکسا و کاسه چوبی 

معمولا ظروف چوبی با سی ان سی بر روی ورق های فینگر جوینت طراحی و تولید میشوند اما ظروف چوبی به صورت محدب مانند کوکسا یا کاسه های چوبی با دستگاه های خراطی تولید میشوند . به همین دلیل رنگ آمیزی و روغن زدن این ظروف نیز متفاوت است.

برای مشاهده روش های رنگ آمیزی و روغن چوب برای کوکسا با رنگ های آرتک به قسمت گالری محصولات مراجعه کنید.