انواع اتصالات چوبی و ابزار های اتصال چوب

انواع اتصال چوب : نجاران معمولا با متصل کردن قطعات چوبی مختلف به یکدیگر سازه های چوبی مختلفی میسازند.اتصال چوب ها به یکدیگر مهارت خاصی می طلبد و قطعات باید طوری باشند که یکپارچه به نظر برسند.هر چه اتصال قوی تر باشد عمر سازه ی چوبی و دوام آن بالاتر است.برای ساخت این اتصالات تکه های چوبی را که برش میزنند باید دقیق باشد و برای دقت در اینکار از فنس و الگو استفاده میشود.در ادامه انواع اتصالات چوبی و ابزار های اتصالات را مورد بررسی قرار میدهیم.

اتصال چوب روی هم

این روش بسیار راحت و ساده انجام شده و به دو صورت اتصال کامل و اتصال نیمه انجام میشود.

در روش اتصال روی هم کامل یکی از تخته چوبها روی تخته چوبی دیگری توسط میخ یا پیچ متصل میشود.این اتصال بیشتر برای قالب ساختمان ها مناسب است.این روش کاربرد های دیگری مانند استحکام دادن به تکه چوب را نیز داراست.

روش اتصال روی هم نیمه قرار دادن دو لبه چوب روی هم به صورتی است که لبه هر دو تخته چوب برش داده شده و به هم متصل شوند.اما عمق برش چوب و نحوه ی اتصال آنها با توجه به جنس چوب متفاوت است.برای برش دقیق و جلوگیری از اشتباهات احتمالی قبل از برش روی چوب علامت بزنید و سپس به طور همزمان آنها را ببرید.

اتصال فارسی در چوب

این اتصال بیشتر مخصوص قاب عکس و قرنیز هاست.در این روش دو قطعه چوب را به صورت اریب و با زاویه 45 درجه برش داده و به نحوی در کنار هم قرار میدهید که زاویه 90 درجه بسازند.سپس این قطعات با چسب به هم بچسبانید و در انتها با استفاده از میخ این اتصال را محکم تر کنید.این روش برای ساخت قاب های 8 ضلعی نیز به کار برده میشود و فقط مختص قاب های 4 ضلعی نیست.

اتصال لب به لب چوب

این روش ساده ترین روش اتصالات چوبی از طریق ابزار است.در این روش انتهای چوب ها به یکدیگر متصل میشود.در این روش نیز قطعات به وسیله ی میخ در کنار هم قرار میگیرند و این اتصال بیشتر برای حاشیه ی در و پنجره مناسب است.وتجه داشته باشید که در این روش از راه ی پروفیل بر استفاده کنید زیرا عملکرد دقیق تری از اره دستی دارد و برش مربعی چوب را به خوبی انجام میدهد.

اتصال دم چلچله چوب

در این روش ابتدا باید به وسیله ی تیغ دم چلچله محل اتصال دم چلچله را ایجاد کنید.از این روش بیشتر برای مواردی استفاده میشود که تقاطع دو چوب زاویه عمود بر هم بسازند.به عنوان مثال برای اتصال گوشه های کشو،جعبه های چوبی و درپوش ها کاربرد دارد.برای این روش اتصال چسب به تنهایی کفایت میکند و نیازی به میخ و پیچ نیست.اگر این اتصال را در تعداد بالا انجام میدهید باید برای دستگاه سوراخ کن الگو تهیه کنید.زیرا از طریق الگو اتصالاتی که با هم منطبق باشند ایجاد میشود.

اتصال شیار و زبانه

از این روش برای اتصال موادی که روی سطح صاف قرار میگیرند استفاده میشود مثل کف پوش و دیوار پوش های چوبی.در تخته چوب در یک طرف یک شیار و در طرف دیگر یک زبانه قرار دارد.میخ ها را از وسط زبانه به شیار زده تا بعد از قرار گفتن شیار و زبانه میخ ها پنهان شوند.فقط به خاطر داشته باشید که زبانه و شیار باید محکم به هم متصل شوند تا فاصله ای بین آنها نباشد.

اهمیت اتصال دم چلچله ای

شاید اتصال دم چلچله ای شبیه به اتصال انگشتی باشد اما تفاوتی که بین این دو وجود دارد استقامت کششی است که در اتصال دم چلچله ای وجود دارد و کاربرد آن را بیشتر کرده است.در کاخ هخامنشی بردک سیاه این نوع اتصال زیاد به چشم میخورد و مشخص میشود که هنر نجاری قدیمی ایرانی از این اتصال استفاده ی زیادی میکرده است.

اتصال دوبل چوبی یا پین چوبی

این اتصال که با نام پین چوبی هم شناخته میشود بیشتر مخصوص چوب هایی مستحکم مثل راش و ممرز و در دو نوع دوبل چوبی پخ دار و دوبل چوبی ساده یا بدون پخ موجود است.

پنهان بودن در اتصال دوبل

برخی افراد عقیده دارند اگر اتصالات قابل مشاهده نباشند زیبایی بیشتری به کار میدهند.برای همین منظور به سراغ اتصال دوبل میروند.در این اتصال به این دلیل که پین های چوبی با چسب در رابطه هستند بسیار مقاوم بوده و در فرنیچر های چوبی کاربرد زیادی دارند.

اتصال بیسکویتی چوب

در این روش شما به دو ابزار نیاز دارید.یک ابزار بیسکوییت چوبی و یک دستگاه بیسکوییت زن.بیسکوییت چوبی ساختاری بیضی شکل با گوشه های تیز و از جنس چوب دارد که به هم فشرده شده است.برای نصب بیسکوییت چوبی برای ایجاد شیار از دستگاه بیسکوییت زن استفاده میکنیم.بعد از این که شیار ایجاد شد به محل مورد نظر چسب میزنیم و بیسکوییت چوبی را داخل آن قرار داده و دو تکه را به هم متصل میکنیم.

اتصال فاق و زبانه

این روش از اتصال بسیار پر کاربرد است و زبانه آن کامل در فاق ایجاد شده قرار میگیرد و ناپدید میشود.این اتصال کاربرد زیادی در میز و صندلی مبلمان دارد و اصلا قابل دیدن نیست.البته منظور از میز و صندلی قسمت پایه ی آن است.

اهمیت هر یک از اتصالات چوب

اگر یک اتصال قوی میخواهید که بدون چسب مقاومت بالایی داشته باشد میتوانید از اتصال دم چلچله ای استفاده کنید.اما د رحالت کلی هر یک از انواع اتصال کاربرد خاص خود را دارد و هیچ یک برتری ندارد.استفاده از هر کدام به ماهیت فعالیت بستگی دارد که آن اتصال مهم تلقی میشود.

اتصال لبه ای چوب

این روش ساده ترین و ابتدایی ترین روش اتصال است.در این اتصال باید در نظر داشته باشید که اول تخته های مورد نظر را رنده کنید تا سطح چوب صاف شده و در قرار گرفتن کنار هم درز و شکاف ایجاد نشود.برای انجام این روش باید لبه های تخته را به چسب آغشته کرده و کنار هم قرار دهید.برای اینکار میتوانید از منگنه و گیره نیز کمک بگیرید.

اهمیت اتصال دم چلچله ای

شاید اتصال دم چلچله ای شبیه به اتصال انگشتی باشد اما تفاوتی که بین این دو وجود دارد استقامت کششی است که در اتصال دم چلچله ای وجود دارد و کاربرد آن را بیشتر کرده است.در کاخ هخامنشی بردک سیاه این نوع اتصال زیاد به چشم میخورد و مشخص میشود که هنر نجاری قدیمی ایرانی از این اتصال استفاده ی زیادی میکرده است.

اتصال گوشه ای انگشتی

این اتصال از محکم ترین اتصالات گوشه ای دو سطحی است و بیشتر مناسب جعبه یا باکس کشو بوده و با ماشین آلات ساخته میشود.اما اگر ماشین آلات مناسب نداشتید میتوانید به وسیله ی اره پشت دار و چند مغار این اتصال را بسازید.

اتصال پرچی چوب

اتصال پرچی شبیه به روش قبلی یعنی فاق و زبانه است اما با این تفاوت که دو تکه ی چوب به وسیله ی یک میله به هم وصل میشوند.تفاوت اصلی این روش با سایر روش های اتصال چوب در این است که از یک میله ی جداگانه برای اتصال چوب ها به کار برده میشود.از این اتصال میتوانید برای محکم تر کردن سازه ی خود در اتصالات قبلی نیز استفاده کنید.همچنین اتصال پرچی مناسب مواردی است که نمیخواهید میخ یا پیچ در سازه دیده شود.

اتصال کنشکاف

در این روش باید رو یکی از قطعات چوبی شیاری به اندازه ضخامت لبه قطعه چوبی ایجاد کنید.تیغ کف تراش اور فرز برای این برش گزینه مناسبی است.بعد از این که برش انجام شد قطعه ی دیگر را به صورت کشویی داخل شیار کنید.این نوع اتصال مناسب برای کتابخانه و قفسه های چوبی است.

ابزار های اتصال چوب

تاریخچه ی ابزار های مربوط به نصب و سر هم کردن قطعات چوبی به تاریخچه ی نجاری برمیگردد.اولین پتک ها و چکش ها متفاوت با نوع امروزی از قطعه های سنگی و چوبی ساخته میشدند.اهمیت استفاده از این ابزار ها به گونه ای است که بدون استفاده از آنها ساخت محصول چوبی شما سخت میشود و عمر طولانی نخواهد داشت.

تیغ دامار ابزاری برای اتصال چوب

در پروسه اتصال چوب مهم ترین ابزاری که برای استفاده نیاز دارید تیغ برش است و روی دستگاه اور فرز نصب میشود.اگر کیفیت تیغ خیلی بالا نباشد در حین کار دچار آسیب و ساییدگی میشود و برشی که ایجاد میکند تمیز و دقیق نیست.از انواع این تیغ ها میتوان به تیغ اتصال 90 درجه،تیغ انگشتی،تیغ پروفیل،تیغ کف تراش و تیغ دم چلچله اشاره کرد.هر یک از این تیغ ها اندازه و شفت خاص خود را دارند که طبق دستگاه اور فرز انتخاب میشوند.

سوزن دوخت برای اتصال چوب

سوزن دوخت به شکل دو پایه و U شکل طراحی میشود و نوک تیز و مخروطی دارد.از این ابزار به وسیله چکش دستی و منگنه کوب بادی استفاده میشود.سوزن دوخت در ساخت قاب عکس،تابلو سازی و روکش در کاربرد دارد و سوزن های دو پایه اندازه های مختلفی دارند.

انواع ابزار های اتصال دهنده ی چوب

متداول ترین ابزار اتصال چوب میخ،چسب و پیچ هستند که به منظور کاهش میزان مصرف چوب،افزایش مقاومت و افزایش تنوع در ساخت محصول استفاده میشوند.

میخ به عنوان ابزار اتصال دهنده ی چوب

یکی از متداول ترین محصولات برای اتصالات چوبی میخ ها هستند از نظر شکل و اندازه به انواع مختلفی تقسیم شده و هر کدام کاربرد خود را دارند.میخ ها شامل سه قسمت گل یا سر،بدنه و نوک هستند که از زمان ورود ابزارآلاتی مثل چکش ابدی و میخکوب برقی میخ ها با شکل های نواری و خشابی موجود هستند.

نکات مهمی که باید در حین استفاده از میخ در نظر داشته باشید :

• میخ را طوری انتخاب کنید که طول و قطر آن با قطعه متناسب باشد و از سمت دیگر آن خارج نشود.
• برای اتصال اولیه از میخ نازک استفاده کنید تا به راحتی از قطعه خارج شود.
• اگر در هنگامی که میخ را به تخته میکوبید ترک یا شکاف بردارد میتوانید از میخی استفاده کنید که نوک پهن دارد.
• از هر میخی برای کاربرد مخصوص آن استفاده کنید.

پیچ به عنوان ابزار اتصال دهنده ی چوب

پیچ ها در اتصالات چوبی مثل کابینت سازی و مبلمان سازی کاربرد زیادی دارند.قدرت اتصال دهندگی پیچ نسبت به میخ بسیار قوی تر است.به همین دلیل مورد استفاده ی بیشتری قرار میگیرد.یپچ ها در اندازه ها و ابعاد مختلفی هستند که باید با توجه به کارکردی که دارند انتخاب شوند.

نکاتی برای استفاده از پیچ

• عمق سوراخ باید دو سوم از طول پیچ کمتر باشد به این دلیل که فضای کافی برای پیچاندن پیچ وجود داشته باشد.
• پیچ از سه قسمت سر یا گل پیچ که آچار خور است و قسمت بدون دنده و قسمت دندانه دار تشکیل شده و به صورت مخروطی تولید میشود.برای راحت پیچیده شدن پیچ باید قطر سوراخ متناسب باشد و درگیری خوبی با چوب داشته باشد.
• اگر پیچ خیلی راحت داخل چوب نمی پیچد میتوانید با استفاده از مقداری صابون یا چربی قسمت دندانه دار پیچ را چرب کنید.
• به وسیله ی مته ی خصوص ایجاد خزینه برای سر پیچ خزینه ای بزنید تا سر پیچ داخل آن قرار بگیرد و برجستگی آن معلوم نباشد.این امر به شما کمک میکند تا زیبایی محصولتان چند برابر شود.
• استحکام اتصال پیچ به وسیله ی درگیری دندانه های پیچ با چوب است به همین منظور از زدن چکش برای کوبیدن پیچ خودداری کنید.

چسب چوب به عنوان اتصال دهنده ی چوب

چسب ها از دو پایه مواد اولیه تولید میشوند.برخی بر پایه ی پروتئین حیوانی و برخی بر پایه ی مواد شیمیایی.هر یک از این محصولات کاربرد های خاص خود را دارند و در زمان استفاده باید در نظر داشته باشید که با توجه به کارکردی که دارند مورد استفاده قرار بگیرند.

اپوکسی به عنوان چسب مصنوعی ترموپلاست

اپوکسی به عنوان چسب دو جزئی به صورت مایع و هاردنر و بی رنگ به بازار عرضه میشود.این چسب خاصیت واکنش پذیری بالایی دارد و تا دمای 177 درجه سانتی گراد مقاومت دارد اما مقرون به صرفه نیست.کاربرد این چسب برای روکش پوشش ها،تجهیزات ورزشی و کفپوش برای مکان های خیس است.

پلی اورتان به عنوان چسب مصنوعی ترموپلاست

این چسب به صورت تک جزئی و دو جزئی تولید و عرضه میشود.چسب مایع دارای ویسکوزیته پایین و ماستیک ویسکوزیته بالایی دارد و در رنگ های قهوه ای روشن تا تیره به فروش میرسند.پلی اورتان دوام و استحکام فرسایشی بالایی داشته و برای پاک کردن آن به حلال های قوی نیاز دارید.کاربرد این چسب در کار های نجاری و نصب پارکت است.

چسب چوب در اتصالات

در ادامه ی این بحث پر کاربرد ترین انواع چسب چوب را معرفی کرده و مورد بررسی قرار میدهیم.موارد زیر میتواند انتخاب چسب چوب را برای کار شما راحت تر کند.